نشان، نشریه‌ی طراحی گرافیک ایران

عضو شبکه‌ی رسانه‌ای بین‌المللی دیزاین (آی .دی.ام.ان) ایکوگرادا

فارسی | English

نشان ۴۶و۴۷

پاییز و زمستان ۱۳۹۸

ویژه‌ی دیزاین و ادبیات

با مطالبی از سارا‭ ‬اسنایت،‭ ‬بُرنا‭ ‬ایزدپناه،‭ ‬آیشه‌گُل‭ ‬ایزر،‭ ‬علی‭ ‬بختیاری،‭ ‬وانینا‭ ‬پینتر،‭ ‬اُلگا‭ ‬سِورینا،‭ ‬محمدحسن‭ ‬شهسواری،‭ ‬مجید‭ ‬عباسی،‭ ‬فوآد‭ ‬فراهانی،‭ ‬یوریک‭ ‬کریم‌مسیحی،‭ ‬آریا‭ ‬کسایی،‭ ‬روشنک‭ ‬کیقبادی،‭ ‬علیرضا‭ ‬مصطفی‌زاده‭ ‬ابراهیمی،‭ ‬یِنس‭ ‬مولر،‭ ‬استیون‭ ‬هِلر،‭ ‬سپیده‭ ‬هنرمند.

یادداشت

و‭ ‬آن‭ ‬چه‭ ‬خود‭ ‬داشت

علیرضا مصطفی‌زاده ابراهیمی

در‭ ‬ایران،‭ ‬بی‌تردید‭ ‬هیچ‭ ‬محملی‭ ‬به‭ ‬اندازه‌ی‭ ‬شعر،‭ ‬نتوانسته‭ ‬بار‭ ‬انتقال‭ ‬مفاهیم‭ ‬اجتماعی،‭ ‬فرهنگی،‭ ‬دینی،‭ ‬سیاسی‭ ‬و‭ ‬اخلاقی‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬طول‭ ‬تاریخ‭ ‬پر‭ ‬تلاطم‭ ‬خود،‭ ‬از‭ ‬نسلی‭ ‬به‭ ‬نسل‭ ‬دیگر‭ ‬بر‭ ‬دوش‭ ‬بکشد‭. ‬بی‌تعارف،‭ ‬نه‭ ‬هنرهای‭ ‬تجسمی‭ ‬و‭ ‬نه‭ ‬سایر‭ ‬هنرها‭ ‬ـ‭ ‬دست‌کم‭ ‬تا‭ ‬یک‭ ‬قرن‭ ‬پیش‭ ‬ـ‭ ‬نتوانسته‌اند‭ ‬چنین‭ ‬جایگاهی‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬بین‭ ‬توده‌ی‭ ‬مردم‭ ‬داشته‭ ‬باشند‌‭. ‬حضور‭ ‬شعر،‭ ‬در‭ ‬تار‭ ‬و‭ ‬پود‭ ‬ایرانیان،‭ ‬چنان‭ ‬پُر‌رنگ‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬گویی‭ ‬از‭ ‬عرصه‌های‭ ‬دیگر‭ ‬هنر‭ ‬و‭ ‬زندگی،‭ ‬چون‭ ‬موسیقی‭ ‬و‭ ‬خوشنویسی‭ ‬و‭ ‬صنایع‭ ‬دستی‭ ‬نیز‭ ‬جدایی‌ناپذیر‭ ‬است‭. ‬... >بیشتر

نظر‭ ‬ـ ‭ ‬۱

پنج‭ ‬شکل‭ ‬اصلی‭ ‬دیزاین‭ ‬در‭ ‬داستا‌ن‌گویی

محمدحسن‭ ‬شهسواری

از‭ ‬میان‭ ‬تعریف‌های‭ ‬فراوان‭ ‬برای‭ ‬روایت‭ ‬این‭ ‬یکی‭ ‬را‭ ‬بیشتر‭ ‬می‌پسندم‭: ‬‮«‬رخدادهایی‭ ‬که‭ ‬کاراکترها‭ ‬در‭ ‬زمان‭ ‬و‭ ‬مکان‭ ‬مشخص‭ ‬تجربه‭ ‬می‌کنند‭.‬‮»‬ همین‭ ‬تعریف،‭ ‬چهار‭ ‬مفهوم‭ ‬اصلی‭ ‬در‭ ‬هر‭ ‬روایت‭ ‬را‭ ‬مشخص‭ ‬می‌کند‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬کنار‭ ‬هم،‭ ‬پنج‭ ‬شکلی‭ ‬اصلی‭ ‬دیزاین‭ ‬روایت‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬فیلم،‭ ‬تئاتر،‭ ‬رمان،‭ ‬داستان‭ ‬کوتاه‭ ‬و‭ ... ‬می‌سازند‭. ‬قبل‭ ‬از‭ ‬ورود‭ ‬به‭ ‬بحث‭ ‬اصلی‭ ‬تأکید‭ ‬کنم‭ ‬که‭ ‬هر‭ ‬شکلی‭ ‬از‭ ‬دیزاین‭ ‬از‭ ‬اجزای‭ ‬دیگر‭ ‬روایت‭ ‬تهی‭ ‬نیست‭. ‬به‭ ‬طور‭ ‬مثال‭ ‬این‭ ‬طور‭ ‬نیست‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬طراحی‭ ‬بر‭ ‬اساس‭ ‬رخداد،‭ ‬کاراکتر‭ ‬یا‭ ‬زمان‭ ‬و‭ ‬مکان‭ ‬وجود‭ ‬ندارد،‭ ‬بلکه‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬شکل‭... >بیشتر

نظر‭ ‬ـ ۲

شکلِ‭ ‬خیال؛ مکالمه‌ی‭ ‬تصویر‭ ‬و‭ ‬تصوّر

یوریک‭ ‬کریم‌مسیحی

هر‭ ‬کس‭ ‬به‭ ‬قدرِ‭ ‬قامتِ‭ ‬زبانش‭ ‬می‌تصویرد‭ ‬و‭ ‬می‌تصوّرد،‭ ‬بی‌تردید‭ ‬نه‭ ‬بیشتر‭. ‬چرا‭ ‬که‭ ‬‮«‬زبان‭ ‬خانه‌ی‭ ‬هستی‭ ‬است‮»‬‭ ‬و‭ ‬همه‭ ‬چیز‭ ‬در‭ ‬زبان‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬زبان‭ ‬فهمیده‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬هرآنچه‭ ‬را‭ ‬تصوّر‭ ‬می‌کنیم‭ ‬بیرون‭ ‬از‭ ‬زبان‭ ‬است‭ ‬آن‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬قلمرو‭ ‬زبان‭ ‬و‭ ‬زبانی‭ ‬فهمیده‭ ‬می‌شود‭. ‬حتا‭ ‬آنچه‭ ‬را‭ ‬که‭ ‬نمی‌فهمیم‭ ‬با‭ ‬زبان‭ ‬می‌فهمیم‭ ‬که‭ ‬نمی‌فهمیم؛‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬سخنِ‭ ‬ویتگنشتاین‭ ‬دقیق‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬درک‭ ‬ما‭ ‬از‭ ‬امرِ‭ ‬واقع‭ ‬زبانی‭ ‬است،‭ ‬هرچند‭ ‬‮«‬نحوه‌ی‭ ‬تقریرِ‭ "‬امر‭ ‬واقع‭" ‬در‭ ‬بازی‌های‭ ‬زبانیِ‭ ‬گوناگون‭ ‬متفاوت‭ ‬است‭.‬‮»‬‭ ‬طراحیِ‭ ‬گرافیک‭ ‬و‭ ‬ادبیات‭ ‬اموری‌اند‭ ‬واقع‌شد... >بیشتر

نظر‭ ‬ـ ‭ ‬۳

درون‭ ‬یک‭ ‬شعر

روشنک کیقبادی

هنگامی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬دانشگاه‭ ‬ایندیانا‭ ‬در‭ ‬بلومینگتون‭ ‬دانشجوی‭ ‬دوره‌ی‭ ‬کارشناسی‭ ‬ارشد‭ ‬بودم‭ ‬با‭ ‬شعر‭ ‬عینی‭ ‬آشنا‭ ‬شدم‭. ‬در‭ ‬کتابخانه‌ی‭ ‬دانشگاه،‭ ‬کتابی‭ ‬با‭ ‬عنوان‭ ‬‮«‬شعر‭ ‬عینی‭: ‬یک‭ ‬جهان‌بینی‮»‬‭ ‬و‭ ‬ویرایش‭ ‬مری‭ ‬الن‭ ‬سولت‭ (‬۲۰۰۷‭ - ‬۱۹۲۰‭) ‬به‭ ‬حراج‭ ‬گذاشته‭ ‬شده‭ ‬بود‭. ‬بی‌درنگ‭ ‬صفحه‭ ‬به‭ ‬صفحه‌ی‭ ‬اشعار‭ ‬با‭ ‬حروف‭ ‬و‭ ‬واژه‌هایی‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬هر‭ ‬سو‭ ‬در‭ ‬حرکت‭ ‬بودند‭ ‬تا‭ ‬خطوط،‭ ‬الگوها،‭ ‬بافت‌ها‭ ‬و‭ ‬صداها‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬بیاورند‭ ‬توجهم‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬خود‭ ‬جلب‭ ‬کرد‭. ‬من‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬یک‭ ‬دانشجوی‭ ‬طراحی‭ ‬گرافیک‭ ‬تجربه‌ی‭ ‬کار‭ ‬با‭ ‬تایپوگرافی‭ ‬و‭ ‬حروفچینی‭ ‬را‭ ‬داشتم؛‭ ‬اما‭ ‬شعر‭ ‬عین... >بیشتر

پروژه

کتاب‭ ‬به‭ ‬مثابه‭ ‬بوم‭ ‬خام

علی‭ ‬بختیاری

‮«‬فکر‭ ‬می‌‌کنم‭ ‬کتاب‌دستی‌ها‭ ‬مهم‌تر‭ ‬و‭ ‬مهم‌تر‭ ‬بشوند‭. ‬امروزه‭ ‬اطلاعات‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬هر‭ ‬زمان‭ ‬دیگری‭ ‬امری‭ ‬بی‌دوام‭ ‬است‭.‬‮»‬‭ - ‬فرانتز‭ ‬کونیگ این‭ ‬نوشته‭ ‬به‭ ‬بررسی‭ ‬تاریخی‭ ‬شکل‌گیری‭ ‬کتاب‌دستی‌ها‭ ‬در‭ ‬ایران‭ ‬می‌‌پردازد‭ ‬و‭ ‬طبعاً‭ ‬به‭ ‬گزارش‭ ‬وضعیت‭ ‬امروز‭ ‬نمی‌رسد‭.‬ کتاب‌دستی‌ها‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬یک‭ ‬مدیوم‭ ‬هنری‭ ‬مدرن‭ ‬در‭ ‬عمل‭ ‬معنای‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬صنعتی‭ ‬شدن‭ ‬تولید‭ ‬کتاب‭ ‬پیدا‭ ‬کردند‭. ‬در‭ ‬ایران‭ ‬نیز‭ ‬با‭ ‬تولید‭ ‬انبوه‭ ‬کتاب‭ ‬از‭ ‬دوره‌ی‭ ‬چاپ‭ ‬سنگی‭ ‬و‭ ‬سربی،‭ ‬سنت‭ ‬کتاب‌سازی‭ ‬و‭ ‬مرقع‌کاری‭ ‬برای‭ ‬دربار‭ ‬و‭ ‬اشراف‭ ‬همچنان‭ ‬ادامه‭ ‬یافت،‭ ‬اما‭ ‬این‭ ‬سنت‭ ‬را‭ ‬نمی‌توان‭ ‬... >بیشتر

طراحی‭ ‬امروز

هنر‭ ‬غیرقابل‌چشم‌پوشیِ‭ ‬طراحی‭ ‬جلد‭ ‬کتاب

سارا اسنایت

جان‭ ‬گری‭ ‬و‭ ‬جیمی‭ ‬کینان‭ ‬دو‭ ‬تن‭ ‬از‭ ‬شناخته‌شده‌ترین‭ ‬طراحان‭ ‬جلد‭ ‬کتاب‭ ‬در‭ ‬بریتانیا‭ ‬هستند‭. ‬آنها‭ ‬سال‌هاست‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬دفتری‭ ‬مشترک‭ ‬فعالیت‭ ‬می‌کنند‭ ‬و‭ ‬معمولاً‭ ‬از‭ ‬اين‭ ‬دو‭ ‬طراح‭ ‬دعوت‭ ‬می‌شود‭ ‬تا‭ ‬به‭ ‬‌صورت‭ ‬مشترک‭ ‬سخنرانی‭ ‬کنند،‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬سخنرانی‌‭‌‬های‭ ‬آنها‭ ‬با‭ ‬عنوان‭ ‬‮«‬20‭ ‬تئوری‭ ‬غیرقابل‌انکار‭ ‬در‭ ‬طراحی‭ ‬جلد‭ ‬کتاب‮»‬‭ ‬همواره‭ ‬موجب‭ ‬خنده‌ی‭ ‬شدید‭ ‬حضار‭ ‬می‭‌‬‌شود‭. ‬همچنین‭ ‬مسابقه‌‭‌‬ای‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬‮«‬آکادمی‭ ‬طراحی‭ ‬جلد‭ ‬کتاب‭ ‬بریتانیا‮»‬‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬‌صورت‭ ‬سالانه‭ ‬در‭ ‬ماه‭ ‬آوریل‭ ‬برگزار‭ ‬می‌‭‌‬کنند‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬کار‭ ‬طراحان‭ ‬کتاب‭ ‬به‭ ‬نمایش‭ ‬گذاشته‭ ‬می‌‭‬شود... >بیشتر

رو‌به‌رو‭ ‬ـ ‭ ‬۱

وعده‌های‭ ‬عمل‭ ‬نشده؛ روبه‌رو‭ ‬با‭ ‬جنیفر‭ ‬استرلینگ

مجید عباسی

جنیفر‭ ‬استرلینگ،‭ ‬مدیر‭ ‬خلاقیت،‭ ‬طراح،‭ ‬تایپوگرافر،‭ ‬نویسنده‭ ‬و‭ ‬پژوهش‌گر،‭ ‬شرکت‭ ‬استرلینگ‭ ‬دیزاین‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬۱۹۹۸‭ ‬تأسیس‭ ‬کرد‭. ‬او‭ ‬در‭ ‬زمینه‌های‭ ‬گوناگون‭ ‬دیزاین‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬طراحی‭ ‬هویت‭ ‬بصری‭ ‬شرکت‌ها‭ ‬و‭ ‬برندها،‭ ‬کتاب،پارچه،‭ ‬اُبژه،‭ ‬بسته‌بندی،‭ ‬روزنامه‭ ‬و‭ ‬مجلات،‭ ‬تبلیغات‭ ‬و‭ ‬گزارش‌های‭ ‬سالیانه‭ ‬شرکت‌ها‭ ‬فعالیت‭ ‬می‌کند‭. ‬کارهای‭ ‬او‭ ‬در‭ ‬موزه‌ها‭ ‬و‭ ‬مجموعه‌های‭ ‬دائمی‭ ‬گوناگون‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬موزه‌ی‭ ‬هنرهای‭ ‬مدرن‭ ‬سن‌فرانسیسکو،‭ ‬کتابخانه‌ی‭ ‬کنگره،‭ ‬کتابخانه‌ی‭ ‬ملی‭ ‬فرانسه،‭ ‬موزه‌ی‭ ‬هنر‭ ‬و‭ ‬صنایع‭ ‬دستی‭ ‬هامبورگ‭ ‬و‭ ‬مرکز‭ ‬کوپر‭ ‬هیویت‭ ‬نگهداری‭ ‬می‌شود‭. ‬... >بیشتر

رو‌به‭ ‬رو‭ ‬ـ‭ ‬۲

ادبیات،‭ ‬اجرا‭ ‬و‭ ‬دیزاین؛‭ ‬روبه‌رو‭ ‬با‭ ‬وارن‭ ‬لهرر

استیون هلر

وارن‭ ‬لهرر،‭ ‬طراح،‭ ‬نویسنده‭ ‬و‭ ‬هنرمند‭ ‬اهل‭ ‬کوئینز‭ ‬نیویورک،‭ ‬پیشگام‭ ‬نویسندگی‭ ‬طراحی‭ ‬و‭ ‬تایپ‭ ‬در‭ ‬قالب‭ ‬ادبیات‭ ‬است‭. ‬او‭ ‬استودیوی‭ ‬خود‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬اِر‭ ‬سِی‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1983‭ ‬به‭ ‬شکل‭ ‬نشریه‌ای‭ ‬کوچکی‭ ‬تاسیس‭ ‬کرد‭ ‬و‭ ‬سپس‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1999،‭ ‬همسرش‭ ‬جودیت‭ ‬اسلوآن،‭ ‬که‭ ‬هنرمند‭ ‬عرصه‌ی‭ ‬اجراست‭ ‬به‌‭ ‬همراه‭ ‬لهرر،‭ ‬مجدداً‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬نام‭ ‬برای‭ ‬سازمان‭ ‬غیرانتفاعی‭ ‬هنریشان‭ ‬استفاده‭ ‬کردند‭. ‬اِر‭ ‬سی،‭ ‬ترکیبی‭ ‬ساختگی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬دلالتی‭ ‬ضمنی‭ ‬بر‭ ‬این‭ ‬دارد‭ ‬که‭ ‬باید‭ ‬با‭ ‬گوشی‭ ‬شنوا‭ ‬که‭ ‬صداها‭ ‬و‭ ‬داستان‌ها‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬سراسر‭ ‬دنیا‭ ‬شنید،‭ ‬سپس‭ ‬از‭ ‬طریق‭ ‬فرایند‭ ‬خلاقانه‌ی‭... >بیشتر

مرجع‭ ‬ـ ‭ ‬۱

غنای‭ ‬بصری‭ ‬در‭ ‬آثار‭ ‬آپولینر

وانینا پینتر

گیوم‭ ‬آپولینر،‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬بزرگترین‭ ‬شاعران‭ ‬نخستین‭ ‬دهه‌ی‭ ‬قرن‭ ‬بیستم‭ ‬میلادی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬همانند‭ ‬قلبی‭ ‬سوزان‭ ‬در‭ ‬مرکز‭ ‬اروپاست؛‭ ‬‮«‬سوزان‮»‬‭ ‬عنوانی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬او‭ ‬در‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬شعرهایش‭ ‬استفاده‭ ‬کرده‭ ‬است،‭ ‬و‭ ‬اشاره‭ ‬به‭ ‬روابط‭ ‬رمانتیک‭ ‬وی‭ ‬در‭ ‬ساختار‭ ‬کارهایش‭ ‬می‌‭‌‬کند‭ ‬که‭ ‬بر‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬شعرهایش‭ ‬تأثیر‭ ‬گذاشت‭. ‬حاصل‭ ‬عشق‭ ‬اولش‭ ‬شعری‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬‮«‬آواز‭ ‬فرد‭ ‬منفور»‬‭ (‬1909‭) ‬بود‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬آثار‭ ‬کلاسیک‭ ‬ادبیات‭ ‬فرانسه‭ ‬تبدیل‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬پایان‭ ‬رابطه‌ی‭ ‬عاطفی‌‌اش‭ ‬با‭ ‬هنرمندی‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬مری‭ ‬لارنسین‭ ‬در‭ ‬شعر‭ ‬پل‭ ‬میرابو ‭ (‬1913‭) ‬منعکس‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬حاص... >بیشتر

مرجع‭ ‬ـ ‭ ‬۲

کریستین‭ ‬خروکسین‭:‬ استاد‭ ‬طراحی‭ ‬مجموعه‭ ‬‭‬کتاب‭‌‬‌ها

یِنس مولر

از‭ ‬ابتدای‭ ‬قرن‭ ‬بیستم‭ ‬در‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬کشورها،‭ ‬کتاب‭ ‬به‭ ‬زندگی‭ ‬طبقه‌ی‭ ‬متوسط‭ ‬و‭ ‬کارگر‭ ‬وارد‭ ‬و‭ ‬رفته‌رفته‭ ‬به‭ ‬آینه‌ی‭ ‬جامعه‭ ‬تبدیل‭ ‬شد‭. ‬بالاخره،‭ ‬موضوعات‭ ‬و‭ ‬علایق‭ ‬مردم‭ ‬سر‭ ‬از‭ ‬کتاب‌‌های‭ ‬داستانی‭ ‬و‭ ‬غیرداستانی‭ ‬درآورد؛‭ ‬از‭ ‬قراردادهای‭ ‬عملی‭ ‬و‭ ‬پیچیده‭ ‬گرفته‭ ‬تا‭ ‬سرگرمی‭‌‬‌های‭ ‬معمول‭. ‬به‭ ‬غیر‭ ‬از‭ ‬ویژگی‭‌‬‌های‭ ‬بصری‭ ‬آن‭ ‬دوره‭ ‬که‭ ‬تأثیری‭ ‬غیرقابل‌انکار‭ ‬بر‭ ‬طراحی‭ ‬گرافیک‭ ‬آن‭ ‬دارند،‭ ‬هر‭ ‬بخش‭ ‬از‭ ‬بازار‭ ‬کتاب،‭ ‬قوانینی‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬تایپوگرافی،‭ ‬زبان‭ ‬بصری‭ ‬و‭ ‬رنگ‭ ‬وضع‭ ‬کرد‭. ‬در‭ ‬زمینه‌ی‭ ‬کتاب‌های‭ ‬سیاسی،‭ ‬قوانین‭ ‬بصری‭ ‬جهت‭‌‬‌گیری‭ ‬سیاسی‭ ‬مربوطه‭ ‬نیز‭ ‬... >بیشتر

مرجع‭ ‬ـ ‭ ‬۳

در‭ ‬میان‭ ‬رشته‌های‭ ‬گوناگون‭:‬ ادبیات‭ ‬و‭ ‬طراحی‭ ‬گرافیک

آیشه‌گُل ‌ایزر

به‭ ‬گفته‌ی‭ ‬اس‭. ‬اچ‭. ‬اشتاینبرگ،‭ ‬نویسنده‌‌ی‭ ‬كتاب‭ ‬پانصد‭ ‬سال‭ ‬چاپ،‭ ‬اختراع‭ ‬مطبوعات‭ ‬چاپ‭ ‬و‭ ‬نوع‭ ‬متحرک‭ ‬آن‭ ‬نه‭ ‬تنها‭ ‬منجر‭ ‬به‭ ‬تغییرات‭ ‬بنیادین‭ ‬در‭ ‬رخدادهای‭ ‬سیاسی،‭ ‬مذهبی،‭ ‬اقتصادی‭ ‬و‭ ‬اجتماعی‭ ‬شد،‭ ‬بلکه‭ ‬تغییرات‭ ‬عمده‌ای‭ ‬در‭ ‬چاپ،‭ ‬آموزش،‭ ‬زبان،‭ ‬ادبیات‭ ‬و‭ ‬فلسفه‭ ‬ایجاد‭ ‬کرد‭. ‬ کتاب‭ ‬مارشال‭ ‬مک‭ ‬لوهان‭ ‬در‭ ‬مورد‭ ‬نظریه‌ی‭ ‬رسانه‌ها‭ ‬با‭ ‬نام‭ ‬کهکشان‭ ‬گوتنبرگ،‭ ‬دارای‭ ‬زیرعنوانی‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬‮«‬خلق‭ ‬انسان‭ ‬تایپوگراف‮»‬‭ ‬است‭. ‬مارشال‭ ‬با‭ ‬رویکرد‭ ‬متمایز‭ ‬خود،‭ ‬به‭ ‬پیامدهای‭ ‬انقلاب‭ ‬چاپی‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬گوتنبرگ‭ ‬آغاز‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬پیامدهای‭ ‬احتمالی‭ ‬یک‭ ‬انقلاب‭ ‬الکترونیکی‭ ‬... >بیشتر

آرشیو‭ ‬ـ ‭ ‬۱

کتابِ‭ ‬کتاب‌ها؛ سرنوشت‌‭‬ها‭ ‬و‭ ‬جنبه‭‬‌های‭ ‬مختلف‭ ‬آرت‭ ‬بوک

اُولگا سِوِرینا

در‭ ‬اوایل‭ ‬قرن‭ ‬بیستم،‭ ‬تاجر،‭ ‬فروشنده‌ی‭ ‬آثار‭ ‬هنری‭ ‬و‭ ‬کلکسیونری‭ ‬پاریسی‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬امبرویس‭ ‬ولار‭ ‬دست‭ ‬به‭ ‬انجام‭ ‬کاری‭ ‬غیرممکن‭ ‬زد‭ ‬و‭ ‬بدون‭ ‬اینکه‭ ‬از‭ ‬صنعت‭ ‬چاپ‭ ‬چیزی‭ ‬بداند،‭ ‬تصمیم‭ ‬گرفت‭ ‬وارد‭ ‬این‭ ‬صنعت‭ ‬بشود‭. ‬او‭ ‬از‭ ‬نقاشی‭ ‬فرانسوی‭ ‬و‭ ‬پیشا‭ ‬امپرسیونیستی‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬پیر‭ ‬بونار‭ ‬خواست‭ ‬تا‭ ‬تصویرگری‭ ‬مجموعه‭ ‬اشعار‭ ‬پل‭ ‬ورلن،‭ ‬شاعر‭ ‬فرانسوی‭ ‬و‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬بنیا‌نگذاران‭ ‬سمبولیسم‭ ‬و‭ ‬امپرسیونیسم‭ ‬ادبی‭ ‬را‭ ‬انجام‭ ‬دهد‭.‬ این‭ ‬ایده‭ ‬غیرمتعارف‭ ‬یا‭ ‬حتی‭ ‬مضحک‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬می‌‭‬رسید؛‭ ‬کتاب‭ ‬قطوری‭ ‬که‭ ‬تاجری‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬منتشر‭ ‬کرده‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬راه‭ ‬و‭ ‬رسم‭ ‬نشر‭ ‬کت... >بیشتر

آرشیو‭ ‬ـ ‭ ‬۲

آتش‌بازی‌های‭ ‬کلامی‭ ‬ـ‭ ‬دیداری‭ ‬یا‭ ‬پیامی‭ ‬زیبایی‌شناسانه؟ نگاهی‭ ‬به‭ ‬شعر‭ ‬کانکریت

فوآد‭ ‬فراهانی

‮«‬شعر‭ ‬کانکریت‮»‬‭ ‬در‭ ‬دهه‌های‭ ‬1950‭ ‬و‭ ‬1960‭ ‬با‭ ‬رویکردی‭ ‬ویژه‭ ‬در‭ ‬زبان‭ ‬ظهور‭ ‬کرد‭. ‬زبان‭ ‬نه‭ ‬برای‭ ‬توصیف‭ ‬یک‭ ‬واقعه،‭ ‬حالت‭ ‬یا‭ ‬حتی‭ ‬تفکر‭ ‬بلکه‭ ‬خودْ‭ ‬هدف‭ ‬و‭ ‬موضوع‭ ‬شعر‭ ‬شد‭. ‬زبان‭ ‬در‭ ‬شعر‭ ‬کانکریت‭ ‬دیگر‭ ‬کارکرد‭ ‬ارجاعی‭ ‬ندارد‭ ‬و‭ ‬مفهومی‭ ‬سه‌بعدی‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬ابزاری‭ ‬آوایی،‭ ‬تصویری‭ ‬و‭ ‬صوتی‭ ‬تفسیر‭ ‬می‌شود‭. ‬شعر‭ ‬کانکریت‭ ‬خلق‭ ‬یک‭ ‬ابژه‌ی‭ ‬ملموس‭ ‬با‭ ‬ابزار‭ ‬زبانی‭ ‬بر‭ ‬اساس‭ ‬مفهومی‭ ‬نیچه‌ای‭ ‬از‭ ‬جهان‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬‮«‬پدیده‌ای‭ ‬زیبایی‌شناسانه‮»‬‭ ‬است‭. ‬اصطلاح‭ ‬کانکریت‭ ‬در‭ ‬معنایی‭ ‬هگلی‭ ‬مقابل‭ ‬مفهوم‭ ‬انتزاعی‭ ‬تعریف‭ ‬می‌شود‭ ‬که‭ ‬دلالت‭ ‬بر‭ ‬هیچ‌چیزی‭ ... >بیشتر

آرشیو‭ ‬ـ ‭ ‬۳

مشق‭ ‬روز؛ در‭ ‬فضیلت‭ ‬نگریستن

یوریک‭ ‬کریم‌مسیحی

در‭ ‬زبان‭ ‬فارسی‭ ‬برای‭ ‬عملِ‭ ‬دیدن‭ ‬ـ‭ ‬حقیقی‭ ‬و‭ ‬مجازی‭ ‬ـ‭ ‬برابرهایی‭ ‬چندگانه‭ ‬داریم،‭ ‬معادل‌هایی‭ ‬فارسی‭ ‬و‭ ‬برگرفته‭ ‬از‭ ‬عربی،‭ ‬همچون‭ ‬نگاه‭ ‬کردن‭ ‬و‭ ‬نگریستن،‭ ‬مشاهده،‭ ‬نظاره،‭ ‬تماشا،‭ ‬بصیر‭ ‬و‭ ‬بینا،‭ ‬چشم‭ ‬انداختن‭. ‬این،‭ ‬ناظر‭ ‬بر‭ ‬اهميتِ‭ ‬دیدن‭ ‬است‭ ‬نزد‭ ‬ما‭ ‬مردمان،‭ ‬هم‭ ‬در‭ ‬قدیم‭ ‬و‭ ‬هم‭ ‬امروز‭. ‬در‭ ‬زندگی‭ ‬روزمره‌ی‭ ‬پیشین‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬آموزش‭ ‬پیشامدرن،‭ ‬که‭ ‬یادگیری‭ ‬به‭ ‬طور‭ ‬عمده‭ ‬از‭ ‬راه‭ ‬مشاهده‭ ‬بود،‭ ‬مشقِ‭ ‬دیدن‭ ‬مرحله‌ای‭ ‬مهم‭ ‬در‭ ‬آموختن‭ ‬بود‭. ‬می‌توانستی‭ ‬مکتبی‭ ‬باشی‭ ‬و‭ ‬تلمّذ‭ ‬کنی‭ ‬و‭ ‬ببینی،‭ ‬می‌توانستی‭ ‬نباشی،‭ ‬بی‌مکتب‭ ‬و‭ ‬معلم،‭ ‬بی‌دفتر‭ ‬و‭ ‬دستک،‭ ‬و‭ ‬ا... >بیشتر

آرشیو‭ ‬ـ ‭ ‬۴

شعر‭ ‬بر‭ ‬باطله

آریا کسایی

«‬شعر‭ ‬بر‭ ‬باطله‮»‬‭ ‬عنوان‭ ‬مجموعه‌‌دفترهای‭ ‬شعری‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬قطع‌های‭ ‬خشتی‭ ‬و‭ ‬جیبی‭ ‬از‭ ‬دور‭ ‬ریز‭ ‬چاپ‭ ‬کاتالوگ‌های‭ ‬گالری‭ ‬هنر‭ ‬جدید‭ ‬منتشر‭ ‬شدند‭.‬ ‮«‬اجق‭ ‬و‭ ‬وجق‮»‬‭ ‬و‭ ‬‮«‬ابلق‮»‬‭ ‬دو‭ ‬دفتر‭ ‬شعر‭ ‬ژازه‭ ‬طباطبایی‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬مجموعه‭ ‬بودند‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬آغاز‭ ‬دهه‌ی‭ ‬پنجاه‭ ‬به‭ ‬چاپ‭ ‬رسیدند‭.‬ گالری‭ ‬هنر‭ ‬جدید‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1336‭ ‬با‭ ‬یک‭ ‬نمایشگاه‭ ‬گروهی‭ ‬نقاشی‭ ‬افتتاح‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬آخرین‭ ‬نمایش‭ ‬آن‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1357‭ ‬حراج‭ ‬آثار‭ ‬نقاشی‭ ‬و‭ ‬مجسمه‌سازی‭ ‬مجموعه‌ی‭ ‬ژازه‭ ‬طباطبایی‭ ‬بود‭. ‬این‭ ‬گالری‭ ‬از‭ ‬اواسط‭ ‬دهه‌ی‭ ‬شصت‭ ‬دوباره‭ ‬گشوده‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬گه‌گاه‭ ‬نمایشگاه‌هایی‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬برگزار... >بیشتر

گوناگون

حروف «حقیقی‮»‬

بُرنا‭ ‬ایزدپناه

روز‭ ‬پنجشنبه‭ ‬۵‭ ‬بهمن‌ماه‭ ‬۱۳۴۰‭ ‬روزنامه‌ی‭ ‬کیهان‭ ‬در‭ ‬صفحه‌ی‭ ‬اول‭ ‬خود‭ ‬اعلام‭ ‬کرد‭ ‬که‭ ‬حروف‭ ‬جدیدی‭ ‬برای‭ ‬این‭ ‬روزنامه‭ ‬ساخته‭ ‬شده‭ ‬که‭ ‬‮«‬حروف‭ ‬۸۴‭ ‬سیاه‭ ‬کیهان‮»‬‭ ‬نام‭ ‬گرفته‭. ‬بنا‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬گزارش‭ ‬‮«‬ساختن‭ ‬این‭ ‬حروف‭ ‬از‭ ‬یک‌‭ ‬سال‭ ‬قبل‭ ‬با‭ ‬همکاری‭ ‬روزنامه‌ی‭ ‬کیهان‭ ‬توسط‭ ‬حروف‌ریزی‭ ‬الهام‭ ‬شروع‭ ‬شد‮»‬‭.‬‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬حروف‭ ‬برای‭ ‬اولین‭ ‬بار‭ ‬روز‭ ‬سه‌شنبه‭ ‬۳‭ ‬بهمن‭ ‬۱۳۴۰‭ ‬برای‭ ‬حروفچینی‭ ‬تیتر‭ ‬اصلی‭ ‬این‭ ‬روزنامه‭ ‬‮«‬دانشگاه‭ ‬تهران‭ ‬تا‭ ‬مهرماه‭ ‬آینده‭ ‬تعطیل‭ ‬شد‮»‬‭ ‬استفاده‭ ‬شد‭.‬‭ ‬اما‭ ‬کیهان‭ ‬نامی‭ ‬از‭ ‬طراح‭ ‬این‭ ‬حروف‭ ‬نبرده‭ ‬و‭ ‬تنها‭ ‬به‭ ‬نام‌‭ ‬مؤسسين‭ ‬شرکت‭ ... >بیشتر

گالری

خانه‌ام‭ ‬ابری‭ ‬است؛ طراحی‌های‭ ‬فرشید‭ ‬مثقالی‭ ‬برای‭ ‬شعرهای‭ ‬نیما‭ ‬یوشیج

علی‭ ‬بختیاری

فرشید‭ ‬مثقالی‭ ‬سال‭ ‬۱۳۲۲‭ ‬در‭ ‬اصفهان‭ ‬متولد‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬دانشکده‌ی‭ ‬هنرهای‭ ‬زیبای‭ ‬تهران‭ ‬زیر‭ ‬نظر‭ ‬استادانی‭ ‬مانند‭ ‬علی‭ ‬محمد‭ ‬حیدریان،‭ ‬محمود‭ ‬جوادی‌پور‭ ‬و‭ ‬جواد‭ ‬حمیدی‭ ‬به‭ ‬تحصیل‭ ‬نقاشی‭ ‬پرداخت‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1350‭ ‬فارغ‭ ‬التحصیل‭ ‬شد‭. ‬از‭ ‬اوایل‭ ‬دهه‭ ‬چهل‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬تصویرساز‭ ‬در‭ ‬مجله‌ی‭ ‬‮«‬نگین‮»‬‭ ‬شروع‭ ‬به‭ ‬فعالیت‭ ‬کرد،‭ ‬و‭ ‬برای‭ ‬سال‌ها‭ ‬در‭ ‬حیطه‌ی‭ ‬گرافیک‭ ‬فعال‭ ‬بود‭. ‬در‭ ‬اواخر‭ ‬دهه‌ی‭ ‬چهل‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬همکاری‭ ‬با‭ ‬شرکت‭ ‬‮«‬نگاره‮»‬‭ ‬به‭ ‬کانون‭ ‬پرورش‭ ‬فکری‭ ‬کودکان‭ ‬و‭ ‬نوجوانان‭ ‬ملحق‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1348‭ ‬به‭ ‬خاطر‭ ‬تصویرسازی‭ ‬کتاب‭ ‬‮«‬ماهی‭ ‬سیاه‭ ‬کوچولو‮»‬‭... >بیشتر