نشان ۳۸

ناشران کتاب‌های طراحی گرافیک، دو گونه کتاب منتشر می‌کنند؛ کتاب‌هایی که به چاپ مجموعه آثار از یک نفر یا موضوع و یا رویداد اختصاص دارد و کتاب‌هایی که جنبه‌ی تئوری دارند، خواه آموزشی باشند و خواه درباره‌ی مسائل بنیادین مانند فلسفه یا معنای طراحی گرافیک. کتاب‌هایی هم هستند که بیان تجربه‌ها یا دستاوردهای شخصی طراح گرافیک‌اند. این کتاب‌ها هم از آنجا که جنبه‌ی آموزشی دارند، می‌توان آنها را جزو دسته‌ی دوم به حساب آورد. در دو دهه‌ی اخیر با رشد بسیار زیاد مراکز آموزشی طراحی گرافیک و روانه شدن انبوه دانش‌آموختگان به جامعه از یک سو و از سوی دیگر دستیابی آسان دانشجویان و استادان... > بیشتر

این مقاله با تمرکز بر تولیدات گرافیک برای مراکز فرهنگی و هنری و تمرکز بر چند بدنه‌ی کاری ایمان صفایی نگاشته شده است. ایمان صفایی در نوجوانی دریافت که قصد دکتر یا مهندس شدن ندارد. به واسطه‏ی شغل پدرش، تابستان‌ها را در مرکز فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش به کمک طراح آن مرکز گذراند و در این دوران خوشنویسی، پارچه‌نویسی و طراحی را به صورت آماتور تجربه کرد. تحصیلات متوسطه را در هنرستان مالک اشتر گذراند؛ کارورزی هنرستان را در یک لیتوگرافی و چاپخانه طی کرد و با تکنیک‌ها و فرایند چاپ آشنا شد. پس از گرفتن مدرک کاردانی از دانشگاه آزاد ساری و طی دوران سربازی، به تجربه‌هایی در زمینه‌های... > بیشتر

در طول نیم ‌قرن گذشته، انتشار کتاب با موضوع طراحی گرافیک در ایران با اوج و فرودهای بسیاری روبرو بوده است. پس از جستجو‌های بسیار (به شیوه‌ی کتابخانه‌ای، میدانی، اینترنتی و ...) تعداد ۳۲۰ عنوان کتاب برای نگارش این مقاله شناسایی و مورد بازبینی قرار گرفت. البته گفتنی است که پیش از این، کتاب «کتابشناسی گرافیک ایران» گردآوری‌شده توسط حسین چنعانی (نشر هنر ایران، ۱۳۸۳) به بررسی این موضوع تا سال ۱۳۷۶ پرداخته و تنها منبع منتشر‌شده در این زمینه است. در این مقاله اطلاعات کتاب‌های گردآور‏ی‌شده در سه گروه مجزا دسته‌بندی شده‌اند: کتاب‌های تصویری، تالیفی و ترجمه.... > بیشتر

شهر لایپزیگ یکی از مشهورترین مراکز صنعت چاپ و نشر در آلمان است و سنت نشر در آن قدمتی بیشتر از پانصد سال دارد. این شهر تا قرن‏ها پایتخت غیررسمی شاخه‏ای موسوم به «هنرهای سیاه» بوده است. لایپزیگ که از نظر جغرافیایی بین مراکز باوهاوس در شهرهای وایمار و دِسائو واقع شده است، تا مدت‏ها پیوندش را با سنت‏ها حفظ کرده بود. مثلاً یان شیکهولد که در دهه‌ی ۱۹۲۰ در مدرسه‌ی دیزاین این شهر تحصیل می‏کرد، سنتی‏ترین آموزش‏ها را دید و پس از ترک لایپزیگ توانست به رویکرد مدرنیستی خود دست یابد. پس از جنگ جهانی دوم، توسعه‌ی جمهوری دموکراتیک آلمان سرنوشت لایپزیگ را رقم زد. تازه در سال ۱۹۹۰ بود ... > بیشتر

جوهره‌ی اصلی چاپ و نشر در واقع به اشتراک گذاشتن ایده‏ها به منظور ایجاد یک بحث با عموم یا یک گروه خاص از افراد همفکر است. از زمان ظهور حروف چاپی توسط گوتنبرگ تا کنون، نشریات چاپی عمده‏ترین شیوه‌ی نشر محسوب می‌شوند. چاپ و نشر (به عنوان یکی از محصولات عمده‌ی پیشرفت فناوری) پایان دوران کلاسیک و شروع دوران مدرن را رقم می‌زنند. از آن زمان تا کنون، تمام قابلیت‏های این پدیده کاملاً با تکنولوژی گره خورده است. در اواسط قرن بیستم میلادی، اختراع کامپیوتر و وب اولین جرقه‎های یک جهش نو در تاریخ معاصر را ایجاد کرد. چاپ و نشر دیجیتال زاده‌ی ظهور این تکنولوژی جدید است، اما همچنان... > بیشتر

چهارده سال پیش زمانی که برای دعوت از طراحان گرافیک جهت شرکت در هشتمین دوسالانه جهانی پوستر تهران به دعوت پروهلوسیا همراه مرتضی ممیز به اروپا سفر کرده بودم، با لارس مولر طراح و ناشر آشنا شدم. دفتر انتشارات لارس مولر در شهر بادن در شمال سوییس بود و ما نه راس ساعت ١٠ صبح بلکه ده دقیقه دیرتر به آنجا رسیدیم. لارس مولر با اینکه سوییسى نیست، ولى دیرکرد ما را در کشورى که ساخت ساعتش زبانزد همه جهان است، به ما یادآور شد! لارس مولر متولد ١٩٥٥ در اُسلو (نروژ) است و آنچنان خودش می‌گوید از سال ١٩٦٣ در سویس زندگى کرده است و بعنوان طراح گرافیک کار حرفه‌اى خود را شروع کرده و... > بیشتر

نشریات گرافیس بخشی جدایی‌ناپذیر از جهان طراحی هستند و از سال ۱۹۴۴ که والتر هردگ و والتر امستوز اولین شماره‌ی مجله‌ی گرافیس را در سوئیس منتشر کردند به وقار بصری و عقلانی این جهان کمک کرده‌اند. در سال ۱۹۸۶ هردگ برای دست‌آوردها و کوشش‌های استثنایی‌اش در قلمروی طراحی و ارتباط تصویری مدال ای.آی.جی.ای. را از آن خود کرد. در همین سال بی.مارتین پدرسن کمپانی گرافیس را خریداری کرد و کمی بعد آن را به شهر نیویورک انتقال داد. او به چاپ و نشر مجله‌ها و همچنین سالنامه‌ها و کتاب‌ها برای شناساندن برترین کارها در حوزه‌های طراحی گرافیک، تبلیغات، عکاسی و هنر‌/‌تصویرسازی ادامه داد. در سال ۲۰۰۳ مدال ای.آی.جی.ای.  برای دستاوردهای چشمگیر پدرسن در طراحی به او داده شد... > بیشتر

وضعیت سیاسی بسیار وخیم بود. هیتلر در سال ۱۹۳۳ به قدرت رسید و در نتیجه انتشار سریع ایدئولوژی ناسیونال ــ سوسیالیست قهقرایی‌اش، بسیاری از معماران و طراحان از آلمان گریختند. تعداد زیادی از آنها به سوئیس نقل مکان کردند. یکی از نخستین مهاجران یان شیکولد1 است، که در سال ۱۹۳۳ به شهر بازل2 وارد شد. این سال همچنین سال تولد مجله‌‌‌‌ی تیپوگرافیشه موناتزبلتر (تی اِم3) محسوب می‌شود. تی اِم مجرایی منحصر بفرد برای نمایش ایده‌ها و تکنیک‌های جدید در میان اضطراب اجتماعیِ حاصل از رکود اقتصادی بزرگ و بحران بین دو جنگ جهانی بود. هیأت تحریریه‏ی مجله شرایط را به صورت شاعرانه این گونه... > بیشتر

در اواخر قرن نوزدهم، طراحی گرافیک از بخشی حاشیه‏ای در صنعت چاپ به حوزه‏ای مستقل با سنت‏ها، نمادها و شخصیت‏های خاص خود تکامل پیدا کرد. حلقه‌ی مفقوده، در این فرایند تکاملی مجله‏های حرفه‏ای هستند. در ابتدا، این مجلات استانداردهای حرفه‏ای را برای چاپ، حروفچینی و صحافی بنیاد نهادند، ولی دیزاین تزئینی را بی‏دوام و گذرا می‏دانستند. با وجود این، در آستانه‌ی قرن بیستم، هنگامی که کسب‌وکارها تقاضا داشتند چاپخانه‏دارها صفحه‌آرایی و تایپوگرافی پیچیده‏تری عرضه کنند، سردبیران مجله‏های حرفه‏ای مجبور به تحلیل و نقد پیشرفت‏های جدید شدند. این مجله‏ها صرفاً به طور انعکاسی روندهای موجود را گزارش... > بیشتر

کتاب در دهه‌ی 1960 در قامت ژانری مستقل، «کتاب هنرمندان»، و با اهدافی همچون دسترس‌پذیری، سهولت تولید و برون‌رفت از نظام تجاریِ هنر حیاتی دوباره یافت. تجربه‌آزمایی هنر معاصر اینک با آرتیست بوک‌ها به عنوان یک فعالیت خود ــ انتشاری، امکانات ارتباطی متفاوتی را فراهم آورد. این پدیده‌ی تصویری ــ زبانی در طول چند دهه‌ی عمرش، مسیری چندرسانه‌ای را تجربه کرده است. این «کتابی است که لزومی بر توضیح و توصیف چیزی ندارد و حتی نباید چیزی را تصویرسازی کند، بلکه خود به مدیومی مستقل تبدیل شده است که گونه‌ی جدیدی از هنر را پی می‌گیرد، گونه‌ای که در اصل به کمک ساختار کتاب،... > بیشتر

نو بودن و بدوی بودن دو یار نزدیک هم هستند. نخستین بار اشاره به «دیزاین ایرانی» به عنوان یک ایده‏‌ی تجسمی از سوی رضا لواسانی در مجله‎ی رویش مطرح شد. او در آن مصاحبه‌‏ی جمعی با تصویرسازان توضیح داده بود که چرا نباید جفت و جور کاری عناصر سنتی به عنوان مبنای ایرانی‌‏سازی مورد استفاده قرار بگیرد. سپس به ضرورت ابداع طراحانه در دنیای تجسمی ایران پرداخته بود. در واقع آنچه لواسانی به آن هشدار داد در دهه‎های پس از آن، به آفتی در فضای هنری ایران بدل شد؛ گرافیک مبتنی بر بازی با حروف، تصویرسازی اورنامنتالیستی، عکاسی اگزوتیک و مجسمه‎سازی ژئومتریک اسلامی همگی ناشی از فقدان طراحی ــ در معنای ابداع ــ در ایرانی کردن حوزه‎های تصویری بودند.... > بیشتر